موتور برق در زندگی امروزه یک وسیله ضروریست، شاید شما هم با شرایطی مواجه شده باشید که در جایی هستید و نیاز به برق دارید اما شرایط دسترسی فراهم نیست یا دسترسی دشوار است. برای مثال فرض کنید به مکانی در اطراف شهر رفته‌اید و قرار است چند روز آنجا بمانید! از آنجا که زندگی امروزی و دنیای ارتباطات از هر نظر نیاز به نیروی الکتریسیته دارد پس قطعا نیاز دارید به طریقی این نیرو را تأمین کنید.
یا ممکن است قرار گرفتن شما در شرایطی مانند قطعی های مکرر یا طولانی مدت خصوصا در فصول گرم سال، ناخوشایند باشد یا کار های شما را به تعویق بیاندازد یا عامل ضرر های مالی شود؛ در تمام این شرایط اجبارا برای دسترسی به برق و راه اندازی لوازم ضروری نیاز به منبع خارجی برای تامین دارید.
و اما چاره چیست؟ چگونه باید برق مورد نیاز خود را در زمان قطعی یا نوسان تأمین کنیم؟
یکی از راه چاره‌هایی که انسان برای خود در نظر گرفته است موتور برق های کوچک و خانگی است. وسیله‌ای که در هر زمان و مکانی می‌تواند وظیفه‌ی تامین برق را برای افراد عادی عهده دار شود. با اختراع این وسیله بسیاری از نیازهای انسان برطرف شده است و با استفاده از آن میتوان به سادگی و در هر شرایطی از برق بهره‌مند شد. اگر شما هم نیاز به تامین برق اضطراری دارید در ادامه با ما همراه باشید.
موتور برق چیست؟
اگر بخواهیم تعریف ساده‌ای برای شما ارائه کنیم باید بگوییم؛ وسیله‌ای است که می‌تواند انرژی مکانیکی را به الکتریسیته یا همان انرژی الکتریکی تبدیل کند. انرژی مکانیکی که در موتور برق تبدیل می‌شود از سوختن بنزین، گازوئیل و یا گاز تأمین می‌شود. پس موتور‌های برق همان موتور‌های بنزینی هستند که به این نام در بین مردم شناخته می‌شوند. (این اصطلاح درستی نیست اما در میان مردم رایج شده است) موتور‌های برق انواع مختلفی دارند. دسته‌بندی‌های متفاوتی از انواع موتور برق وجود دارد که در ادامه برای شما بیان خواهیم کرد.
دسته‌بندی انواع موتور برق
براساس نوع برق مصرفی
- تک فاز: به زبان ساده همان برقی که در پریز‌های برق منازل وجود دارد را برق تک فاز می‌گویند. میزان ولتاژ مورد نیاز برای آن ۲۲۰ ولت است.
- سه فاز: در این نوع، سه فاز و یک عدد نول داریم. در شرایطی که برق مصرفی ۳۸۰ ولت باشد میتوان از این نوع استفاده کرد.
براساس سوخت مصرفی
موتور برق بنزینی
موتور برق گازی (گاز شهری و کپسول)
موتور برق گازوئیلی یا همان دیزلی
موتور برق نفتی بنزینی یا دوگانه سوز
براساس مکانیسم راه‌اندازی موتور برق
- دستی یا همان هندلی: برای به‌کار انداختن این نوع، نیاز به استفاده از نیروی انسانی است و به طور اتوماتیک راه اندازی نخواهند شد. بیشتر کاربرد این سیستم راه‌اندازی در موتور‌های بنزینی کوچک است.
- استارتی: برای به‌کار انداختن و روشن کردن این موتورها لازم است سوئیچ چرخانده شود تا در مدت زمان کوتاهی انرژی‌ای که در باتری ذخیره شده است باعث روشن شدن موتور شود. گاهی از تلفیق این سیستم با سیستم هندلی استفاده می‌شود.
- امرجنسی یا اضطراری: در برخی مکان‌ها پس از قطعی ناگهانی برق لازم است دستگاه، دوباره، به صورت اتوماتیک و به‌سرعت روشن شود. در این نوع موتور، پس از قطعی بلافاصله تابلوی برق، فرمان روشن شدن را به دستگاه می‌دهد. از این سیستم بیشتر در بیمارستان‌ها، فروشگاه‌ها و مکان‌هایی مشابه آنها استفاده میکنند که جان انسانها مهم است یا کالاهای تند مصرف و حساس به سرما وجود دارد.
براساس شاسی
- موتور کانوپی دار: در صورتی که از کانوپی برای دستگاه استفاده شود، موتور بی‌صدا خواهد شد یا حمل آن راحت تر خواهد بود. در واقع کانوپی محفظه‌ای است که از صدا‌های اضافی جلوگیری می‌کند یا برای حمل آسان تر دستگاه ها ساخته می شود. کاربرد این نوع در ساختمان‌های بزرگ به چشم می‌خورد. (البته نه برای موتور برق، چون ظرفیت تولید آنها به شدت محدود است)
- موتور اپن: در این نوع، برخلاف نوع کانوپی دار از محفظه استفاده نشده و معمولا موتور صدای زیادی ایجاد می‌کند.
ساختار موتور برق
موتور برق از چه قسمت‌هایی ساخته شده است؟ در این قسمت قصد داریم به بررسی ساختار آن بپردازیم تا بتوانیم هرچه بیشتر کارایی آنرا درک کنیم.
- موتور: اصلی‌ترین بخش دستگاه، موتور آن است. موتور محلی است که در آن انرژی مکانیکی ایجاد شده و به انرژی الکتریکی تبدیل می‌شود. بسته به توان خود می‌تواند انرژی‌های متفاوتی را ایجاد کند. هرچه توان موتوری بالاتر باشد میزان برق بیشتری تولید خواهد شد.
- آلترناتور یا تولید‌کننده برق متناوب: این بخش از موتور محلی است که به‌صورت اصلی انرژی مکانیکی را به الکتریکی تبدیل می‌کند.
- سیستم مرتبط با سوخت یا باک: این بخش باتوجه به اینکه سوخت اصلی موتور برق چیست متفاوت خواهد بود. یا برروی خود موتور نصب شده است و یا به‌صورت بخشی مجزا قرار دارد.
- تنظیم ولتاژ: این بخش از دستگاه میزان ولتاژ خروجی دستگاه را مشخص می‌کند. همچنین این بخش می‌تواند جریان AC را به DC تبدیل کند و یا برعکس.
- سیستم کنترل: توسط این بخش، راه‌اندازی و به‌کار‌گیری موتور کنترل خواهد شد.
- سیستم روغن: این بخش از موتور به این دلیل قرار داده شده است که موتور دچار فرسایش نشود. پس از مدتی کار کردن، موتور دچار ساییدگی و فرسایش خواهد شد که این بخش با روغن‌کاری موتور از این مسأله جلوگیری می‌کند.
- خنک‌کننده: دستگاه حین کار کردن گرم می‌شود. این مسأله می‌تواند کارایی آنرا با مشکل مواجه کند. پس لازم است توسط سیستمی خنک شود. بیشتر موتور‌های برق توسط هوا خنک می‌شوند و برخی از آنها سیستم های خنک کننده تخصصی دارند.
- خروجی موتور: در این بخش برق تولید شده به قسمت‌های تغذیه‌کننده می‌رسد. خروجی موتور‌های برق AC یا DC با تعداد مختلف هستند.
قسمت‌های اصلی موتور برق شامل مواردی بودند که قبل‌تر ذکر کردیم. در ادامه به بررسی قیمت موتور‌های برق خواهیم پرداخت.
قیمت موتور برق
قیمت موتور‌های برق همانند همه‌ی کالا ها به عوامل متعددی وابسته هستند. این عوامل شامل نوع موتور (برای مثال انواع بنزینی ارزان‌تر هستند)، توان خروجی دستگاه (هرچه توان خروجی دستگاه کمتر باشد قیمت آن هم پایین‌تر خواهد بود)، استفاده از لوازم جانبی (اگر از کانوپی برای سایلنت کردن دستگاه استفاده شده باشد قیمت افزایش خواهد یافت) و… هستند.
قبل از خرید موتور برق تمامی ویژگی‌هایی که لازم دارید را به‌دقت بررسی کنید و سپس خرید را انجام دهید. اگر دستگاه نامناسبی خریداری کنید ممکن است به کل سیستم برق شما خسارت زیادی وارد شود. در کل قیمت تقریبی، چیزی حدود 5 میلیون تومان و بیشتر خواهد بود.
خرید بهترین موتور برق
هنگامی که قصد دارید موتور برق خریداری کنید، لازم است به نکاتی توجه داشته باشید. رعایت این نکات باعث می‌شود شما بتوانید متناسب با نیاز خود خرید را انجام دهید. در ادامه برخی از نکات که لازم است حین خرید رعایت کنید را برای شما بیان خواهیم کرد.
نیاز شما در خرید این وسیله چیست؟
نکته اولی که باید حین خرید به آن توجه کنید این است که باید نیاز خود را شناسایی کنید. اگر نیاز دارید برای مصارف خانگی از موتور برق استفاده کنید باید توان خروجی آن را به عنوان اولین و مهم ترین نکته مورد توجه قرار دهید. در مصارف خانگی نیازی به خرید موتور‌هایی با توان بالا نیست؛ اما اگر برای تأمین برق صنعتی قصد خرید دارید بهتر است توان خروجی آن هرچه بیشتر مورد بررسی قرار بگیرد تا انتخاب به صرفه و همزمان درستی داشته باشید.
چه سوخت مصرفی بهتر است؟
نوع سوخت مصرفی نکته مهم دیگری است که باید مدنظر قرار دهید. همانطور که قبل‌تر هم دیدیم انواع مختلفی از مولد برق از نظر سوخت مصرفی وجود دارد. هر یک از سوخت‌هایی که در موتورها استفاده می‌شود ویژگی مخصوص به خود را دارد. به‌عنوان راهنما باید بدانید:
- موتور های بنزینی پر مصرف تر هستند اما به دلیل دسترسی راحت به سوخت، پر کاربردتر و پر درخواست تر هستند.
- موتور های گازوئیلی یا همان دیزلی کم مصرف تر از بنزینی ها هستند ولی از آنجا که فراوانی و دسترسی به این سوخت به اندازه بنزین نیست ممکن است گاهی برای تهیه آن مشکل داشته باشید
- موتور‌هایی که از سوخت‌های گازی استفاده میکنند مصرف انرژی مناسبی دارند و دوستدار محیط زیست هستند، اما توان پایینی را تولید میکنند.
با توجه به نکات بالا و شرایط خود می توانید نوع موتور را براساس سوخت مصرفی نیز تعیین کرده و سپس اقدام به خرید کنید.
سروصدای تولیدی دستگاه چگونه است؟
موتور‌های برق دستگاه‌های پر سروصدایی هستند! اگر نیاز دارید که این نوع را برای مصرف خانگی تهیه کنید بهتر است از نوع کانوپی دار آن خریداری کنید. این نوع هرچند هزینه بیشتری دارد اما آلودگی صوتی کمتری ایجاد می‌کند و برای تامین آپارتمان‌ها بهتر است.
نوع سوختی که در ژنراتور‌ها یا موتور‌های برق استفاده می‌شود هم در صدای تولیدی آن تأثیرگذار است. برای مثال انواع بنزینی موتور‌های برق، صدای بیشتری را تولید میکنند.
چه لوازمی در ساخت موتور برق استفاده شده است؟
نکته بعدی که در خرید موتور‌های برق باید مدنظر شما قرار بگیرد لوازم جانبی استفاده شده در آن است. برخی از این تجهیزات مثل باک، سیستم راه‌اندازی (سیستم‌های راه‌انداز استارتی و اضطراری بیشتر از انواع هندلی کارایی دارند.)، تجهیزات مرتبط با جابجایی و… هستند. حجم باک هرچه بیشتر باشد زمان استفاده از دستگاه بیشتر خواهد بود.
قیمت خرید موتوربرق
نکته دیگری که حتماً به آن توجه خواهید کرد قیمت خرید است. هرچه قیمت خرید موتور برق کمتر باشد برای خرید آن بیشتر ترغیب خواهید شد. اما این باید آخرین و بی اهمیت ترین نکته از بین نکات بالا باشد زیرا موتور های ارزان و نا معتبر، دردسرهایی را برای شما ایجاد میکنند برند تولید‌کننده موتور هم بسیار اهمیت دارد و باید مدنظر قرار بگیرد که خود روی قیمت نیز تاثیر گذار هستند.
موتور برق بی‌صدا
یکی از معایب بزرگی که در این دستگاه ها و بخصوص دسته موتور‌های برق بنزینی به چشم می‌خورد سروصدای زیاد آنها است. اما این مشکل باتوجه به پیشرفت علم باقی نمانده است و حل شده است. امروزه توانسته‌اند انواع بی‌صدای موتور‌های برق را بسازند. این موتور‌های برق با اینکه از سوخت بنزینی استفاده میکنند اما سروصدای زیادی ندارند. با استفاده از دستگاه‌های صدا خفه کن و تکنولوژی‌های جدید توانسته‌اند موتور‌های برق بی‌صدا یا اینورتری را ایجاد کنند. با استفاده از این تکنولوژی صدای ایجاد شده توسط دستگاه کاهش میابد. به این موتور‌های برق بی‌صدا، موتور‌های مسافرتی، کیفی یا قابل حمل نیز می‌گویند.
خرید موتور‌های برق بی‌صدا بیشتر در مصارف خانگی و آپارتمانی کاربرد دارد. پس اگر قصد دارید برای منزل یا سفر‌های خود موتور برق خریداری کنید بهتر است نوع اینورتری آنرا بخرید. هرچند هزینه خرید آن بیشتر خواهد شد اما به داشتن آرامش هنگام استفاده میارزد!
موتور برق کوچک
موتور‌های برق کوچک از نظر شکل ظاهری و ابعادشان مانند کیف هستند. کوچک و قابل حمل‌اند و می‌توانند به‌سادگی در مسافرت‌ها نیز استفاده شوند. این موتور‌های برق در کارکردشان هیچ مشکلی ندارند؛ یعنی از نظر کارکرد مشابه انواع بنزینی هستند و قادرند بیش از ۵ ساعت کارایی داشته باشند و صرفا توان کمتری را به شما ارائه می دهند
کاربرد‌هایی که برای موتور برق‌های کوچک و بی‌صدا می‌توانیم بیان کنیم شامل موارد زیر است.
- در ساختمان‌های نیمه‌کاره که هنوز برق کشی برای آنها انجام نشده است برای مواردی مانند جوش کاری و… بهتر است از این نوع مولد استفاده شود.
- اگر در مکانی نیاز است سکوت وجود داشته باشد و همزمان نیاز به تولید برق داریم بهترین انتخاب، موتور‌های برق کوچک و بی‌صدا هستند. مکان‌هایی نظیر آسایشگاه و بیمارستان ازجمله این مکان‌ها هستند.
- در ادارات که نباید صدای زیادی ایجاد شود نیز میتوان از این دستگاه‌ها استفاده کرد.
- گاهی برای سفر های دور و نردیک نیاز به تامین برق داریم. از آنجایی که نمی‌توانیم از موتور‌های برق بزرگ یا دیزل ژنراتور استفاده کنیم و حمل آنها دشوار است بهتر است از انواع کوچک و بی‌صدای آنها استفاده کنیم. این موتورها به‌سادگی حمل می‌شوند و استفاده مناسب‌تری برای مسافرت‌ها دارند.
موتور برق برای کارگاه، انتخاب مناسب و نکات
یکی از کاربردهای موتور برق‌ها، تأمین برق کارگاه‌ها است. در کارگاه‌ها، از این دستگاه برای تأمین برق ابزارآلات و تجهیزات برقی استفاده می‌شود. این ابزارآلات و تجهیزات ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- اره‌های برقی
- دریل‌های برقی
- فرزهای برقی
- چکش‌های برقی
- جوش‌های برقی
- دستگاه‌های برش
- دستگاه‌های خمکاری
- دستگاه‌های پرس
- و غیره
در صورتی که برق شهری در کارگاه قطع شود، موتور برق می‌تواند برق مورد نیاز این ابزارآلات و تجهیزات را تأمین کند. این امر باعث می‌شود که کار در کارگاه مختل نشود و خسارات ناشی از قطع برق به حداقل برسد.
انواع موتور برق برای کارگاه
موتور برق‌های مورد استفاده در کارگاه‌ها، در انواع مختلفی تولید می‌شوند. این انواع عبارتند از:
- بنزینی
- دیزلی
- گازی
موتور برق بنزینی
مولد بنزینی ارزان‌ترین نوع موتور برق است. قابلیت حمل و نقل آسانی دارند و میتوان از آنها در کارگاه‌های کوچک استفاده کرد.
مزایا
- قیمت پایین
- قابلیت حمل و نقل آسان
- صدای کم
معایب
- آلایندگی بالا
- عمر کمتر
انواع دیزلی
انواع دیزلی از قدرت بیشتری نسبت به بنزینی برخوردار هستند. این دسته‌ها برای کارگاه‌های بزرگ و صنعتی مناسب هستند.
مزایا
- قدرت بالا
- عمر طولانی
- آلایندگی کمتر
معایب
- قیمت بالاتر
- صدای بیشتر
- نیاز به سوخت دیزل
انواع گازی
انواع گازی نسبت به بنزینی و دیزلی، صدای کمتری دارد و آلایندگی کمتری ایجاد می‌کند. این موتورها برای کارگاه‌هایی که در مناطق مسکونی قرار دارند، مناسب هستند.
مزایا
- صدای کم
- آلایندگی کمتر
معایب
- قیمت بالاتر
- نیاز به سوخت گاز
نحوه انتخاب موتور برق برای کارگاه
برای انتخاب مناسب از بین همه‌ی دستگاه های موجود برای کارگاه، میتوان مراحل زیر را دنبال کرد:
- نیازهای برقی کارگاه را تعیین کنید. برای این کار، باید توان مصرفی ابزارآلات و تجهیزات برقی کارگاه را محاسبه کنید.
- نوع سوخت مورد نیاز کارگاه را تعیین کنید. اگر کارگاه در مناطق مسکونی قرار دارد، بهتر است از موتور برق گازی استفاده کنید.
- قدرت مورد نیاز را تعیین کنید. قدرت خروجی باید متناسب با نیاز کارگاه باشد.
- حجم مخزن سوخت را تعیین کنید. حجم مخزن سوخت باید متناسب با مدت زمان استفاده از آن باشد.
- تولید صدا و آلایندگی موتور برق را در نظر بگیرید. اگر کارگاه در مناطق مسکونی قرار دارد، بهتر است از موتور برقی استفاده کنید که صدای کمتری تولید می‌کند و آلایندگی کمتری ایجاد می‌کند.
- قیمت موتور برق را در نظر بگیرید. قیمت موتور برق‌ها با توجه به نوع سوخت، قدرت، حجم مخزن سوخت، تولید صدا و آلایندگی، و سایر عوامل متفاوت است.
در ادامه، به برخی نکات مهم دیگر در مورد انتخاب موتور برق برای کارگاه اشاره می‌کنیم:
- موتور برق‌های بنزینی ارزان‌ترین نوع موتور برق هستند، اما قدرت و دوام کمتری نسبت به موتور برق‌های دیزلی دارند. موتور برق‌های دیزلی قدرت و دوام بیشتری دارند، اما هزینه بیشتری نیز دارند. موتور برق‌های گازی صدای کمتری نسبت به موتور برق‌های بنزینی و دیزلی تولید میکنند و آلایندگی کمتری نیز ایجاد میکنند. این موتور برق‌ها برای کارگاه‌هایی که در مناطق مسکونی قرار دارند، مناسب هستند.
- موتور برق‌ها سوخت زیادی مصرف میکنند. بنابراین، باید به میزان مصرف سوخت موتور برق توجه داشت.
- موتور برق‌ها نیاز به نگهداری و تعمیر دوره‌ای دارند. بنابراین، باید به هزینه نگهداری و تعمیر موتور برق نیز توجه داشت.
- موتور برق‌ها معمولاً دارای گارانتی هستند. بنابراین، باید به مدت گارانتی موتور برق نیز توجه داشت.
با توجه به نکات ذکر شده، میتوان یک موتور برق مناسب برای کارگاه انتخاب کرد و از آن به طور ایمن استفاده نمود.
نکات ایمنی استفاده از موتور برق در کارگاه
برای استفاده از موتور برق در کارگاه، باید نکات ایمنی زیر را رعایت کرد:
- موتور برق را در فضای باز و دور از مواد قابل اشتعال قرار دهید. موتور برق‌ها منبع احتراق هستند و در صورت قرار گرفتن در معرض مواد قابل اشتعال، خطر آتش‌سوزی وجود دارد.
- موتور برق را روی سطح صاف قرار دهید. قرار دادن موتور برق روی سطح صاف باعث می‌شود که موتور برق به طور یکنواخت کار کند و عمر آن افزایش یابد.
- قبل از روشن کردن موتور برق، مطمئن شوید که سوخت کافی در مخزن وجود دارد. در صورتی که سوخت کافی در مخزن وجود نداشته باشد، موتور برق روشن نمی‌شود.
- بعد از روشن کردن موتور برق، اجازه دهید که موتور به مدت چند دقیقه گرم شود. گرم شدن موتور باعث می‌شود که روغن موتور به تمام قسمت‌های موتور برسد و از فرسودگی موتور جلوگیری شود.
- در هنگام کار با موتور برق، از دستکش و عینک ایمنی استفاده کنید. موتور برق‌ها قطعات متحرکی دارند که می‌توانند باعث آسیب‌دیدگی شوند.
سخن پایانی
همانطور که دیدیم استفاده از موتور‌های برق بسیار گسترده شده است. در منازل و ساختمان‌های مسکونی، بیمارستان‌ها، ادارات و حتی در برخی مسافرت‌ها لازم است از موتور‌های برق استفاده کنیم. قبل از خرید، بهتر است ویژگی‌هایی که مدنظر دارید را بررسی کنید و همه آنها را درنظر داشته باشید.
در این مطلب سعی کردیم شما را با موتور برق، انواع آن، نکاتی که لازم است موقع خرید به آن توجه کنید آشنا کنیم. با رعایت این نکات می‌توانید خرید بهتری را انجام دهید.
