کلید مینیاتوری

انواع فیوز بر اساس مقدار ولتاژ و نحوه مکانیزم عمل، شامل فیوزهای حرارتی، مینیاتوری، آلفا یا اتوماتیک، کاردی، شیشه ای و کارتریج می شوند. فیوز مینیاتوری یا کلید مینیاتوری، یکی از این انواع است که در سیستم های الکتریکی کاربرد زیادی دارد. نقش عمده این قطعه در حفاظت از تجهیزات الکتریکی است. در این مقاله قصد داریم به معرفی کلیدهای مینیاتوری، انواع آن، نحوه کارکرد، نکاتی مهم هنگام خرید و مواردی از این دسته بپردازیم. در صورتی که قصد افزایش اطلاعات خود در این زمینه را دارید، تا انتها با ما همراه باشید.

کلید مینیاتوری چیست؟

کلید مینیاتوری (Miniature Circuit Breaker)، فیوز یا MCB، یک وسیله الکتریکی پرکاربرد است که نقش مهمی در اتصال کوتاه و محافظت از مدارهای الکتریکی در برابر جریان نامناسب ایفا می کند. این دستگاه، نوعی فیوز است که به طور خودکار، باعث قطع شدن جریان الکتریکی هنگام بالا رفتن از ظرفیت نامی مدار می شود.

فیوز مینیاتوری از سه جزء اصلی تشکیل شده است. یک نوار دو فلزه، یک آهنربای الکتریکی و یک مکانیسم قطع کننده. نوار دو فلزه، وظیفه تشخیص جریان نامناسب و اضافه را برعهده دارد که با خم شدن در اثر گرمای تولید شده همراه است. هنگامی که جریان الکتریکی از ظرفیت نامی فراتر رود، نوار خم شده و مکانیسم قطع کننده را فعال می کند. این فرایند باعث قطع شدن مدار خواهد شد.

فیوزهای MCB در مقایسه با فیوزهای قدیمی تر، بسیار سودمند هستند زیرا می توان آنها را به راحتی پس از خاموش شدن و بدون تعویض هیچ قطعه ای، مجدداً تنظیم کرد. به طور کلی این دستگاه قابلیت اطمینان بهتر، زمان پاسخ سریع تر و ظرفیت شکست بالاتری را ارائه می دهد.

فیوز مینیاتوری چیست؟

اجزا و قطعات فیوز مینیاتوری

کلیدهای مینیاتوری، از چندین جزء کلیدی تشکیل شده اند که عملکرد هماهنگی با یکدیگر دارند. این قطعات شامل بدنه، اتصالات، اهرم، ضامن مکانیکی، بی متال، مگنت و جرقه گیر می شود.

• بدنه: محفظه بیرونی کلید که تمامی قطعات را در خود جای می دهد. این قطعه معمولاً از پلاستیک یا سرامیک ساخته می شود و از قطعات داخلی فیوز در برابر گردوغبار، آب، باد و... محافظت می کند.
• اتصالات: بخش دیگر کلیدهای مینیاتوری که شامل اتصال ثابت و متحرک می شوند.
• اهرم: قطعه ای که باعث خاموش و روشن شدن فیوز مینیاتوری می شود.
• ضامن: نوعی قطعه مکانیکی که به منظور نگه داری اتصالات زیر کشش فنر، هنگام روشن بودن کلید، استفاده می شود.
• بی متال: قطعه ای که برای حفاظت از اضافه بار با سنجش جریان طولان مدت استفاده می شود.
• مگنت: نوعی آهنربا که با آزاد کردن ضامن، حفاظت آنی در برابر اتصال کوتاه ایجاد می کند.
• جرقه گیر: قطعه ای که در شکستن و خاموش کردن جرقه کاربرد دارد.

قطعات مختلف کلید مینیاتوری

نقشه کلید مینیاتوری

نقشه فیوز یا کلید مینیاتوری، یک اصل ضروری در سیستم های الکتریکی است. این نقشه به عنوان راهنمای تکنسین ها و برقکاران برای شناسایی مکان و عملکرد هر قطع کننده مدار در یک برد توزیع، عمل می کند. این نقشه معمولاً در پوشش داخلی پانل نمایش داده می شود و نمای کلی و روشنی از سیستم ارائه می دهد.

نقشه متشکل از نموداری است که طرح مدارها را نشان می دهد که در آن هر MCB، برچسب گذاری شده است. این نقشه امکان شناسایی و عیب یابی آسان را در مواقع بروز ایرادات الکتریکی یا اضطراری فراهم می کند. با مراجعه به این نقشه، متخصصان می توانند به سرعت مدار قطع کننده خاصی را که باید خاموش یا تنظیم مجدد شود، پیدا کنند. در تصویر زیر نمونه ای از نقشه تک فاز را مشاهده می کنید.

نقشه کلید مینیاتوری تک فاز

کاربردهای فیوز مینیاتوری

طراحی و ساخت قطع کننده مدار مینیاتوری (MCB)، سیستم های الکتریکی را در سراسر جهان متحول کرد. اندازه جمع و جور و عملکرد کارآمد این دستگاه، آن را به یک جزء ضروری در تأسیسات الکتریکی مدرن تبدیل کرده است. کاربردهای کلید مینیاتوری بسیار گسترده و متنوع است که در این بخش به بررسی برخی از آنها می پردازیم.

یکی از کاربردهای اولیه MCB، استفاده از آن در ساختمان های مسکونی است. این تجهیزات مدارهای منفرد را از اضافه بار یا اتصال کوتاه محافظت می کنند و از آسیب دیدگی دستگاه های برقی و خطرات احتمالی آتش سوزی جلوگیری می کنند. فیوزهای مینیاتوری همچنین امکان شناسایی و جداسازی مدارهای معیوب را آسان می کنند و باعث تعمیر، نگهداری و عیب یابی ساده تر می شوند.

در ساختمان های تجاری نیز، انواع فیوزهای مینیاتوری نقش مهمی در محافظت از تجهیزات حساس مانند رایانه ها، سرورها و سایر دستگاه های الکترونیکی را در برابر نوسانات برق دارند. MCBها با قطع فوری منبع تغذیه در صورت تشخیص جریان نامناسب، از آسیب دیدگی های پرهزینه این دستگاه ها جلوگیری می کنند.

هم چنین کلیدهای مینیاتوری، به طور گسترده در محیط های صنعتی استفاده می شوند. این امر عملکرد بدون وقفه ماشین آلات سنگین را تضمین کرده و در عین حال، زمان تلف شده ناشی از خرابی های الکتریکی را به حداقل می رساند. در زیر مهم ترین کاربردهای فیوزهای مینیاتوری لیست شده اند:

• استفاده در پانل های خورشیدی، توربین های بادی و سایر سیستم های انرژی تجدید پذیر
• استفاده در صنایع مختلف برای حفاظت از مدارهای الکتریکی
• حفاظت مدار ترانسفورماتورهای الکتریکی
• حفاظت مدار جریان مستقیم
• حفاظت مدار روشنایی ساختمان ها
• حفاظت مدار موتور الکتریکی
• انتهای خط توزیع ولتاژ ضعیف

کاربردهای مختلف انواع MCB